मानी नभएको जिन्दगानी

साँघुरो गल्लीमा मेरो चोक छ । यहाँ के छैन ? सबथोक छ । असङ्ख्य रोग छ, अनन्त भोक छ, असीम शोक छ, केवल हर्ष छैन, यहाँ त्यसमाथि रोक छ ।...

शुभ्र, शान्त र स्निग्ध शिखा मैनबत्तीको । मानौं, प्रथम रजस्वलापछि स्नान गरेर शारदीय घाममा आफ्नो कौमार्य छरेर थकित–थकित झैँ चकित–चकित झैँ एक्लै–एक्लै मुस्काइरहेको अनुहार हो यो कुनै सुन्दरी नवयुवतीको ।...

सधैं–सधैं मेरो सपनामा असङ्ख्य युवती आमाहरु मेरो अगाडि आउँछन् र बहुलाई झैं ‘अब मेरो दूधको कुनै मूल्य छैन अब मेरो मातृत्वको कुनै अर्थ छैन―’ भन्ने गीत गाउँछन् र मलाई देखाई–देखाईकन...

सारा ढोका र झ्यालहरु लातले खोलेर डाँकाझैं आउँछ हावा कोठाभित्र र एक छिनमै दराजहरु उघारेर, कागतपत्रहरु पल्टाई हेरेर केही नपाउँदा रिसले रन्थनिएर अरु झ्यालहरुबाट हाम्फालेर भाग्दछ। आकाशको आँखा दुखेको छ...

हामी जतिसुकै माथि उठौं, जतिसुकै यताउति दगुरौं, जतिसुकै ठूलो स्वरमा गर्जौं तर, हामी फगत् पानीको थोपा हौं पानीका निर्बलिया थोपा जो सूर्यद्वारा माथि उचालिन्छौं र बादल बन्छौं , हावाको इशारामा...

जहाँ हिउँ परेको रातमा जून, धरतीलाई भेट्न हिमकणहरुको साथमा मुस्कुराउँदै ओह्रालो झर्छ, र धरतीलाई सर्वाङ्ग हाँसेको पाएर झन् बढी मुस्कुराएर आकाशमा फर्कने गर्छ; जहाँ आलुबखडाका हाँगा–हाँगामा फुल्दछन् कुखुराका चल्लाहरु; जहाँ...

अखबारको ‘वान्टेड कालम’ मा म आफ्ना आउने दिनहरुको अनुहार खोजिरहेछु, प्रत्येक जुलूस, सभा, भाषण र नयाँ योजनाका फाइलहरुमा पाइला टेक्ने आधार खोजिरहेछु– नयाँ बजेटको ओठमा खोजिरहेछु आश्वाशन रेडियो–घोषणासँग मागिरहेछु सान्त्वनाका...

जब म यी भोकमा डुबेका चोकहरुमा यी वैलाएका कलिजस्ता गल्लीहरुमा हेर्छु एक–दुई दिन बसेर बास तब मलाई गलत लाग्छ मेरो देशको इतिहास यो बाटोको बीचमा माटो खनेर बसेका देवताहरु यो...

दिनभरि सुकेको बाँसझैं आफ्नो खोक्रोपनमाथि उँघेर, पछुताएर; दिनभरि रोगी मलेवाझैं आफ्नो छाती आफ्नै चुच्चोले ठुंगेर, घाउहरु कोट्ट्याएर ; दिनभरि सल्लाघारीझैं एकलासमा अव्यक्त वेदनाले सुँक्क–सुँक्क रोएर ; दिनभरि पाते च्याउझैं धरती...